Chê đô ăn truyên thông cua Trung Quôc quy tu nhiêu yêu tô tôt cho sưc khoe, nguyên liêu chu yêu là thưc vât, rất ít thịt.
Trải qua hàng thế kỷ, do điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội, chế độ ăn truyền thống của người Trung Quốc chủ yếu xoay quanh các loại rau củ, gạo và đậu nành, trong khi thịt chỉ phụ, theo Lan Tan, chủ một cơ sở dạy nấu ăn kiểu Trung Hoa tại Durham, New York.
“Tôi đã quên mất đồ ăn Trung Quốc tốt cho sức khỏe như thế nào, cho đến khi mẹ đến thăm tôi từ Đài Loan”, Tan cho biết. “Bà chỉ dùng 150 g thịt cho 6 người ăn”.
Thực tế đúng là như vậy. “Bữa ăn truyền thống của người Trung Quốc rất lành mạnh”, theo giáo sư T. Collin Campbell thuộc khoa dinh dưỡng, Đại học Cornell, Ithaca, New York.
Giáo sư Campbell là giám đốc dự án hợp tác giữa Cornell – Trung Quốc – Oxford về Dinh dưỡng, Sức khỏe và Môi trường. Ông đã theo dõi và nghiên cứu thói quen ăn uống của cư dân tại 100 ngôi làng ở nông thôn Trung Quốc kể từ đầu những năm 1980.
Theo nghiên cứu của Campbell, thịt chỉ chiếm 20% trong chế độ ăn của người Trung Quốc. Vì thế, bữa ăn truyền thống của họ giàu chất chống oxy hóa và chất dinh dưỡng có nguồn gốc thực vật.
Tại các nông thôn Trung Quốc, tỷ lệ người mắc các bệnh nan y như ung thư vú, đại tràng, trực tràng nhỏ hơn rất nhiều so với Mỹ – nơi thực phẩm chủ yếu là thịt. Tỷ lệ người bị bệnh tiểu đường type 2 cũng không nhiều.
Vậy một bữa ăn Trung Quốc truyền thống bao gồm những gì? Shiny Qin, một nhân viên kế toán tại New York, nhớ lại t.uổi thơ của mình ở một ngôi làng gần Thượng Hải: “Ngày mới thường bắt đầu với một bát cháo nấu từ gạo. Vào buổi trưa, chúng tôi có cơm rau, thêm một chút thịt để tăng hương vị. Bữa cơm tối sẽ có bốn món chính. Ít nhất một trong số đó là món rau xanh, cà chua hoặc khoai lang, còn lại là đậu phụ và một ít thịt lợn hoặc bò.
Với nguyên liệu chủ yếu có nguồn gốc thực vật, chế độ ăn truyền thống của Trung Quốc mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Ảnh: Deutsche Welle .
Cách xào rau vừa chín tới của người Trung Quốc, vốn cũng quen thuộc ở Việt Nam, giúp giữ lại các vitamin, chất xơ và khoáng chất. Đối với rau củ hấp, bạn cũng nên canh cho rau chín vừa đủ để không làm mất chất dinh dưỡng.
Xào rau là cách làm rất thông minh để kết hợp thịt với nhiều loại rau củ tốt cho sức khỏe như ớt chuông hay giá đỗ. Trong các món xào, thịt chỉ nên chiếm một tỉ lệ nhỏ.
Không chỉ với món rau xào, bạn có thể thêm hoa quả vào sữa chua, thái cà rốt, hành tây, nấm hoặc đậu vào các loại nước sốt, hay đơn giản như lát thêm những lá rau xanh vào bánh mì, sandwich để vừa bổ sung dinh dưỡng, vừa tạo hương vị cho món ăn.
Cuối mỗi bữa ăn, người Trung Quốc thường không thể thiếu hoa quả tươi. Hoa quả không chỉ chứa ít calo mà còn cung cấp nhiều chất xơ, axit folic, vitamin A và C, giúp chống lại nhiều loại bệnh.
Chế độ ăn truyền thống của người Trung Quốc rất dễ dàng áp dụng.
“Càng tiến gần đến một chế độ ăn thanh đạm, tập trung vào thực vật bao nhiêu, bạn sẽ càng được lợi bấy nhiêu”, theo giáo sư Campbell.
Thành phố “xanh” nơi cư dân sống thọ thêm 10 năm so với người bình thường, tất cả là nhờ thực hiện đủ 3 bí quyết đơn giản nhưng không mấy ai kiên trì làm này
Bên cạnh Okinawa (Nhật Bản), Sardinia (Ý), Ikaria (Hy Lạp), Nicoya (Costa Rica), Loma Linda (Mỹ) cũng là 1 trong 5 “vùng xanh” – nơi phần lớn cư dân có t.uổi thọ vượt ngưỡng 100.
Loma Linda nằm nép mình giữa những dãy núi thuộc vùng Thung lũng San Bernardino, California (Mỹ). Thành phố này được biết đến như một trung tâm chăm sóc sức khỏe, với hơn 900 nhân viên y tế đang làm việc tại Bệnh viện Đại học Loma Linda. Trong tiếng Tây Ban Nha, Loma Linda nghĩa là “ngọn đồi xinh đẹp”.
Tuy nhiên, đó không phải là điều duy nhất khiến Loma Linda nổi tiếng. Thành phố 21.000 dân này là 1 trong 5 “vùng xanh” – những nơi có người dân sống lâu và khỏe mạnh nhất thế giới. Trên thực tế, cư dân vùng Loma Linda sống thọ hơn người Mỹ trung bình khoảng 8-10 năm.
Theo các chuyên gia, có thể là do Loma Linda tập trung phần lớn người thuộc Giáo hội Cơ đốc Phục lâm. Tôn giáo này khuyến khích con người sống lành mạnh và làm việc thiện cho cộng đồng.
Thành phố Loma Linda
“Tôi không bao giờ bị stress”
“Như tôi được biết, stress là một thứ được tạo ra”, Ellsworth Wareham – bác sĩ phẫu thuật tim mạch tại Loma Linda – nói với phóng viên CNN. Ở thời điểm đó, Wareham đã 100 t.uổi, nhưng vẫn ngày ngày cắt cỏ trong vườn nhà.
“Tôi chưa từng bị stress”, Wareham cho biết. “Tôi có một triết lý sống: Cứ làm hết khả năng của mình. Với những thứ bạn không thể thay đổi, đừng bận tâm đến chúng”.
Ở t.uổi 95, Wareham vẫn tham gia hỗ trợ phẫu thuật. Ông từng nói sẽ vẫn cầm dao mổ kể cả khi đã 100 t.uổi.
“Tôi có thể thực hiện phẫu thuật tim ngay bây giờ. Đôi tay tôi vẫn vững vàng, mắt tôi vẫn tinh tường”, Wareham nói. “Huyết áp của tôi ở mức 117. Tôi thấy mình còn minh mẫn, không bị ảnh hưởng bởi t.uổi già. Nếu bạn bắt tôi ghi nhớ thứ gì đó, tôi sẽ ghi nhớ nhanh như thể mới 20 tuổi”.
Chế độ ăn chủ yếu nhiều rau, ít thịt giúp cơ thể khỏe mạnh
Wareham đã qua đời vào năm 2018, hưởng thọ 104 t.uổi. Giống như 10% cộng đồng Giáo hội Cơ đốc Phục lâm. Wareham cũng ăn chay. 30% số người còn lại tuy ăn chay có sữa và trứng, trong khi 8% chỉ ăn cá mà không ăn thịt. Chế độ ăn chay phổ biến ở đây tới mức chẳng có món thịt nào được bày bán trong căng tin trường đại học hay bệnh viện.
“Kể cả những người không ăn chay cũng tiêu thụ tương đối ít thịt”, Michael Orlich – bác sĩ thuộc Bệnh viện Đại học Loma Linda – cho biết. “Trung bình, mỗi ngày họ chỉ ăn khoảng 56 gr thịt – một con số khá thấp”. Ông là điều tra viên chính trong dự án nghiên cứu về lối sống của người dân thuộc Giáo hội Cơ đốc Phục lâm.
Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp Mỹ, ước tính mỗi người dân Mỹ đã tiêu thụ khoảng 100kg thịt đỏ trong cả năm 2018. Như vậy, người dân ở Loma Linda ăn ít hơn 20kg thịt/năm.
Nhờ chế độ ăn chay, người dân ở đây có cân nặng khá thấp. Các đối tượng ăn chay trong nghiên cứu có chỉ số BMI trung bình là 23, thấp hơn nhiều so với ngưỡng cao nhất của phân loại khỏe mạnh. Trong khi đó, những người ăn thịt có chỉ số BMI trung bình là 29 – suýt soát ngưỡng béo phì độ 1, bất kể họ ăn ít thịt đến đâu.
Lối sống tích cực là chìa khóa để sống lâu
Ngoài ra, còn một yếu tố khác giúp người dân Loma Linda có t.uổi thọ cao nhất thế giới: Chỉ 1% số người trong nghiên cứu hút thuốc. Họ gần như không uống bia rượu. Tập thể thao ngoài trời hàng ngày là điều phổ biến ở đây. Bên cạnh đó, cư dân Loma Linda cũng tích cực tham gia tình nguyện tại nhà thờ, nhằm xây dựng tinh thần cộng đồng.
“Những người này có chế độ ăn lành mạnh hơn, chăm tập thể dục hơn và ít bị trầm cảm”, Kelly Morton – giáo sư Dược học và Tâm lý học tại Đại học Loma Linda, đồng tác giả nghiên cứu – cho biết. “Nhờ vậy, họ sống lâu hơn”.
Theo Morton, việc tham gia các hoạt động tôn giáo cũng là một yếu tố quan trọng giúp người dân ở đây có t.uổi thọ đáng ngưỡng mộ.
Với tất cả các yếu tố trên, cư dân vùng Loma Linda có một cơ thể khỏe mạnh hơn, ít mắc các bệnh liên quan đến béo phì như tiểu đường, cao huyết áp, ung thư và bệnh tim mạch.
“Trong nghiên cứu về cộng đồng Giáo hội Cơ đốc Phục lâm, những người ăn chay thường có huyết áp thấp hơn, mức cholesterol xấu LDL thấp hơn, ít mắc hội chứng chuyển hóa hay bệnh tiểu đường”, Orlich nói.
“Cộng đồng người ăn chay, bao gồm cả những người ăn bán chay và ăn chay kèm hải sản, có nguy cơ bị ung thư đại tràng thấp hơn 22% so với bình thường. Họ cũng ít có nguy cơ mắc ung thư t.iền liệt tuyến”.
Ông cũng nói thêm: “Nếu bạn thực hiện đúng tất cả những yếu tố này, t.uổi thọ có thể tăng thêm 10 năm như trong cộng đồng cư dân ở Loma Linda”.
Không bao giờ là quá muộn để theo đuổi thói quen lành mạnh
Rất ít người trong số chúng ta duy trì được những thói quen tốt này; càng hiếm người thực hiện tất cả cùng lúc. Thế nhưng, theo bác sĩ Orlich, chưa bao giờ là quá muộn để bắt đầu hình thành thói quen lành mạnh.
“Vô số bằng chứng đã cho thấy việc thay đổi một vài thói quen sống có thể tạo nên sự khác biệt lớn về nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng và t.uổi thọ”, bác sĩ Orlich cho biết. “Cơ thể chúng ta có một khả năng kỳ diệu: tự chữa lành bản thân đến một mức độ nào đó”.
Lấy thói quen hút thuốc làm ví dụ: Rất nhiều người trung niên thuộc thế hệ 4X-7X từng nghiện t.huốc l.á, bởi khi ấy xã hội coi việc này là phổ biến.
“Nếu đã ngừng hút t.huốc l.á trong khoảng 20-30 năm, bạn cũng sẽ không khác gì người chưa từng hút là bao”.
Đối với những người lười vận động, bất kỳ môn thể thao nào cũng có lợi cho họ.
“Tập luyện vừa phải, chẳng hạn như đi bộ vài lần 1 tuần, thay vì ngồi một chỗ có thể giúp bạn kiếm thêm không ít tiền”, bác sĩ Orlich cho biết. “Vì thế, chẳng bao giờ là quá muộn để bắt đầu lối sống lành mạnh. Mọi người có thể nhận được vô số lợi ích lớn lao chỉ trong một thời gian ngắn”.
