Đây là một kỹ thuật hoàn toàn mới trong lĩnh vực y học bào thai ở Việt Nam. Phương pháp này đang được đ.ánh giá hiệu quả điều trị đối với các trường hợp mắc hội chứng truyền m.áu song thai và hội chứng dải xơ buồng ối tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội.
Các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản Hà Nội phẫu thuật nội soi ứng dụng Laser quang đông chữa bệnh cho bào thai ngay từ khi còn trong bụng mẹ. Ảnh: VGP/Minh Trang
Theo PGS.TS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, từ tháng 10/2019 đến tháng 5/2020, Bệnh viện Phụ sản HN đã thực hiện phẫu thuật nội soi buồng ối và dùng Laser đông các cầu nối mạch m.áu trong bánh rau cho 20 sản phụ có thai mắc hội chứng truyền m.áu song sinh, t.uổi thai từ 16-26 tuần. Các trường hợp này nếu không được can thiệp điều trị sớm ngay trong bào thai sẽ dễ dẫn đến những tổn thương về hệ thần kinh, thiếu m.áu, thiếu oxy cho thai và nguy cơ t.ử v.ong cao.
Kết quả sau khi thực hiện phẫu thuật nội soi ứng dụng Laser quang đông, có 17/20 ca phẫu thuật thành công, chiếm 85%. Tỉ lệ sống ít nhất 1 thai cũng là 85%, tỉ lệ sơ sinh cùng sống là 57,5%. T.uổi thai trung bình lúc sinh là từ 33-39 tuần.
Hội chứng truyền m.áu song thai xảy ra ở 10-15% trường hợp song thai một bánh rau, 2 buồng ối. Sự mất cân bằng lưu lượng m.áu giữa các cặp song thai qua các cầu nối mạch m.áu ở rau thai được cho là nguyên nhân gây ra hội chứng này.
BV Phụ sản Hà Nội tổ chức hội thảo đ.ánh giá hiệu quả điều trị hội chứng truyền m.áu song thai và dải xơ buồng ối qua phương pháp phẫu thuật nội soi sử dụng Laser quang đông. – Ảnh: VGP/Hiền Minh
Đối với hội chứng dải xơ buồng ối, BSCKI Nguyễn Thị Sim, Phó Giám đốc Trung tâm sàng lọc chẩn đoán trước sinh và sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản HN cho biết, đã có 30 ca mắc hội chứng dải xơ buồng ối được can thiệp bằng phẫu thuật nội soi sử dụng Laser quang đông từ tháng 10/2019 đến nay. Trong đó, có 25 ca không để lại di chứng, 1 ca sảy thai, 1 ca thai lưu, 1 ca còn dấu vòng thắt và 2 ca có cụt chi do thai phụ đến bệnh viện muộn.
Hội chứng dải xơ buồng ối là một rối loạn phức tạp đặc trưng bởi các dải xơ quấn thắt vào thai nhi. Siêu âm có thể quan sát thấy các bất thường gây tắc nghẽn dòng m.áu dẫn đến cắt cụt các bộ phận, thậm chí toàn bộ chi của thai nhi. Phẫu thuật nội soi bằng Laser quang đông đang là phương pháp điều trị duy nhất trong hội chứng dải xơ buồng ối.
BSCKI Nguyễn Thị Sim cũng khuyến cáo, hội chứng dải xơ buồng ối để lại nhiều biến chứng nặng nề do đó cần chẩn đoán sớm, đúng và đầy đủ các vị trí cũng như mức độ tổn thương, để can thiệp sớm từ trong bào thai, tránh bỏ sót và tránh phẫu thuật muộn gây ra các dị tật nặng nề đáng tiếc với thai nhi.
“Đây là những con số rất ấn tượng, tỷ lệ thành công của những ca can thiệp này ở nước ta tương đương với thế giới, ít biến chứng. Kỹ thuật này sẽ cứu sống thêm nhiều trẻ không may mắc các bệnh lý ngay từ trong bụng mẹ”, PGS.TS Nguyễn Duy Ánh cho biết.
Người tái sinh sự sống
Chứng kiến nỗi đau của các sản phụ phải bỏ con ngay khi mang thai vì biến chứng, bác sĩ Nguyễn Thị Sim, Phó Giám đốc Trung tâm Sàng lọc, chẩn đoán trước sinh và sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, rất băn khoăn, trăn trở.
Từ đó, bác sĩ Nguyễn Thị Sim đã không ngừng học hỏi, triển khai nhiều kỹ thuật khó trong lĩnh vực y học bào thai, giúp tái sinh sự sống cho nhiều thai nhi.
Bác sĩ Nguyễn Thị Sim thăm khám cho một sản phụ.
Chung nỗi đau, niềm vui cùng sản phụ
Phóng viên Báo Hànộimới hẹn gặp bác sĩ Nguyễn Thị Sim ngay sau khi chị vừa kết thúc ca can thiệp thành công cho một sản phụ bị thiểu ối. Bước ra từ phòng phẫu thuật, trên gương mặt nữ bác sĩ ánh lên nụ cười hạnh phúc. Bác sĩ Nguyễn Thị Sim cho biết, từ khi Bệnh viện Phụ sản Hà Nội triển khai kỹ thuật truyền ối vào cuối năm 2019 đến nay, đã có khoảng 20 sản phụ tránh được nguy cơ phải bỏ thai, thai c.hết lưu.
Tỷ lệ sản phụ bị thiểu ối trong quá trình mang thai chiếm 4-5%. Khi bị thiểu ối, thai nhi chậm phát triển, ngôi thai bất thường hoặc bị biến dạng mặt, chân tay. Ở thể nặng, thiểu ối có thể cướp đi sự sống của thai nhi. Trước đây, đa số các thai bị thiểu ối, bác sĩ khuyên các bà mẹ chủ động đình chỉ thai nghén, trước khi thai c.hết lưu. Sau đó, có những cặp vợ chồng phải mất hàng chục năm làm IVF (thụ tinh trong ống nghiệm) mới có thai…
Thực tế đó đã thôi thúc bác sĩ Nguyễn Thị Sim và Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội Nguyễn Duy Ánh quyết tâm nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật truyền dịch ối, tức là đưa dịch đẳng trương vô khuẩn vào buồng ối để tăng thể tích nước ối cho bào thai.
Cho chúng tôi xem hình ảnh của một b.é t.rai kháu khỉnh khoảng 3-4 tháng t.uổi, bác sĩ Nguyễn Thị Sim kể: “Bé trai này là một trong những ca can thiệp thiểu ối đầu tiên thành công. Vào cuối năm 2019, mẹ bé là sản phụ H. (ở tỉnh Hà Nam) đứng trước quyết định đình chỉ thai nghén. Chị đến Bệnh viện Phụ sản Hà Nội mong tìm một phép màu cuối cùng. Tại phòng can thiệp bào thai, sản phụ H. đã reo lên sung sướng khi cảm nhận rõ sự cử động của con mình, sau khi được bác sĩ truyền dịch ối. Sau đó, đến tuần thai thứ 35, chị H. đã sinh một b.é t.rai kháu khỉnh, hoàn toàn khỏe mạnh”.
Niềm vui vô bờ bến đã đến với người mẹ. Vì thế, cứ mỗi tháng, khi con tăng được một cân, hay bé bắt đầu biết hóng chuyện, biết lẫy…, chị H. lại gửi những tấm hình về sự thay đổi đó của con cho bác sĩ Sim. “Dù công việc bận rộn, có những lúc phải đối mặt với những cuộc phẫu thuật căng thẳng, cân não, nhưng khi nhìn thấy các bé được sinh ra và lớn lên mạnh khỏe, tôi lại tự nhủ với bản thân phải cố gắng nhiều hơn nữa”, bác sĩ Nguyễn Thị Sim tâm sự.
Nỗ lực chinh phục các kỹ thuật đỉnh cao
Không chỉ thành công với kỹ thuật truyền dịch ối, trong 12 năm công tác tại Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, bác sĩ Nguyễn Thị Sim đã có nhiều thành tích, sáng kiến góp phần nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh. Một trong những kỹ thuật gây tiếng vang trong ngành sản khoa mà chưa có bệnh viện công nào triển khai được, đó là kỹ thuật nội soi can thiệp bào thai để điều trị hội chứng truyền m.áu song thai và hội chứng dải xơ buồng ối mà bác sĩ Nguyễn Thị Sim cùng kíp phẫu thuật của Bệnh viện Phụ sản Hà Nội thực hiện thành công.
Để thực hiện được kỹ thuật này – một kỹ thuật được đ.ánh giá là khó nhất trong lĩnh vực sản khoa, bác sĩ Nguyễn Thị Sim đã phải xa gia đình, xa con nhỏ hơn 1 năm để sang Bệnh viện Necker (Pháp) học hỏi. Bác sĩ Nguyễn Thị Sim nhớ lại, thời điểm đó, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội Nguyễn Duy Ánh đặt ra yêu cầu rất cao cho sự thành công của kỹ thuật này. Ngày 4-10-2019 là một ngày lịch sử với Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, khi hai ca đầu tiên được thực hiện can thiệp y học bào thai thành công. Đến nay, kỹ thuật này đã thực hiện thường quy tại bệnh viện.
“Với kỹ thuật này, nếu phát hiện sớm các dị tật và bất thường của thai nhi thông qua khám sàng lọc, chúng ta có thể cứu chữa được thai nhi với tỷ lệ thành công tới 90%, trẻ sinh ra sẽ không còn bị dị tật hoặc tử vong”, bác sĩ Nguyễn Thị Sim nói.
Khi kể về bác sĩ đã giúp mình “mẹ tròn, con vuông”, sản phụ H. (quê ở tỉnh Nghệ An) – người đã được can thiệp bào thai thành công nhớ lại: “Thời điểm tôi tưởng như vô vọng, phải đình chỉ thai nghén, bác sĩ Sim không chỉ dùng kiến thức, kinh nghiệm, tay nghề của mình, mà còn chăm sóc tôi và thai nhi từ bữa ăn, giấc ngủ cho đến ngày tôi vượt cạn thành công”.
Khả năng chinh phục các kỹ thuật đỉnh cao trong lĩnh vực y học bào thai cùng tấm lòng “lương y như từ mẫu”, hết lòng vì bệnh nhân của bác sĩ Nguyễn Thị Sim đã mang lại niềm vui cho nhiều gia đình, góp phần làm tỏa rạng vẻ đẹp của ngành Y tế Thủ đô.
